Dezelfde keuzes, andere paden

Hallo iedereen!

Dag vier zit er weer op. Vandaag kwam ik Khalid tegen, een Afghaanse journalist van 23 die op de hielen gezeten wordt door de Taliban. De reden? Hij is kritisch. In de koranschool stelde hij vragen die -naar zijn zeggen- geen rechtlijnig antwoord kregen. Zijn hele jeugd zat hij met gemengde gevoelens omtrent zaken die hem opgelegd of verboden werden; zijn geloof, de waarheid en censuur. Na zijn studies kreeg hij een job bij de krant. Hij draaide enkele jaren mee zonder zich luidop vragen te stellen, maar op een dag zocht hij contact met een Britse journalist om meer inzicht te krijgen in  internationale media en de Afghaanse media op die manier beter te kunnen analyseren. Een collega heeft hem verlinkt, waarna hij door mannen geschaduwd werd en doodsbedreigingen ontving. Hij sloeg op de vlucht naar Griekenland, wetende dat hij hier waarschijnlijk jaren zal vertoeven. Afghanen komen de grens in Macedonië, Albanië en Bulgarije immers niet over. Kabul zou veilig zijn. Hij heeft geen toekomstperspectief, want hij zit vast in Moria -het kamp dat ik op dag twee beschreef-, maar hij geeft zijn leven zin door hier met de andere vrijwilligers kledij uit te delen aan de Syrische vluchtelingen die naar Athene worden gestuurd. Het idee dat hij en ik dezelfde keuzes hebben gemaakt die een totaal tegenovergesteld parcours in werking hebben gezet doet nadenken. Het begint stilaan door te sijpelen dat Westerlingen niet in de rechtmatige positie zitten om zich te focussen op de dingen die ze niet hebben; deze mensen hebben niets. Zelfs geen intrinsieke vrijheid.

Verder kwam ik in Moria in contact met Charis, een Griekse vrijwilliger die spuugt op zijn eigen bevolking. Ergens snap ik hem wel. Hij is de enige Griek die zich in de verschillende kampen inzet voor de vluchtelingen; hij is de enige Griekse, bij een ngo geregistreerde vrijwilliger in Moria. De lokale bevolking die wel haar steentje bijdraagt doet dat volgens hem ongeorganiseerd en volledig verkeerd. Hij vertelde ook me dat de inwoners van Lesbos zich zorgen maken over de negatieve toeristische invloed die de vluchtelingen hebben. Ze hebben gelijk: er vertrekken amper nog vluchten hiernaartoe en hoteleigenaars klagen over het dalend aantal boekingen. Volgens Charis vergeten ze er wel bij te vertellen dat de rijkdom van het eiland er niet onder lijdt. De inkomsten die ze mislopen met het dalende toerisme worden gecompenseerd door de enorme sommen geld die de ngo's in lokale winkels en supermarkten pompen. Het is een regel die hier bij alle organisaties bestaat: de plaatselijke economie mag niet onder de humanitaire crisis leiden.

We hadden vanochtend dan ook de daad bij het woord gevoegd. Vierhonderd lolly's en vijftig paar sokken; dat was de buit na een half uurtje shoppen. Goed, ik heb er wat centjes in geïnvesteerd, maar wederom was het achteraf de moeite waard. Ik hoopte Adi terug te zien, want voor hem had ik ook een pluche leeuw gekocht; maar het mocht niet zijn. Hij maakt op dit moment waarschijnlijk de overtocht naar het vasteland. Geen zwarte ooievaar vandaag. Niet erg, want in de tijd dat ik hier verblijf had ik hem -naar mijn aanvoelen- vandaag het minst nodig.

Nog een klein verhaaltje dat ik gisteren wegens vermoeidheid niet meer kon neerpennen. Toen we op het platform stonden waaraan het vrachtschip vastlag, raasde er een helikopter voorbij. Luid geschreeuw trok mijn aandacht. Mijn mond viel letterlijk open van wat ik zag. Families vielen als vliegen op de grond, alsof ze ervan uitgingen dat hun ergste nachtmerrie werkelijkheid zou worden. Het trauma dat gepaard gaat met het ritmische geluid van draaiende propellers zal hen voor altijd achtervolgen. En het beeld van hun machteloze hysterie zal bij mij hetzelfde doen.

In vier dagen tijd kwam ik vier nationaliteiten tegen, allen op de vlucht voor oorlog. Het Midden-Oosten is een kruidvat. Laten we niet vergeten dat ik op dit moment slechts 1400 km van de grens met dat deel van de wereld zit. Dat is de afstand tussen Antwerpen en Barcelona. Geen ver-van-ons-bedshow dus. Als we onze ogen blijven sluiten voor het onbekende, worden ze straks uitgestoken door dezelfde marteltuigen als die waarmee men hen de mond snoert. En wat dan? Aan jullie om dat uit te maken. Volgens mij is pro-actieve diplomatie is de enige oplossing.

Morgenochtend ontmoet ik Nikos, een man die zich al maanden inzet om dagelijks 3300 maaltijden te prepareren voor de verschillende kampen hier. We gaan hem helpen om zijn reusachtige taak iets draaglijker te maken. Hopelijk tot dan!

Pace e bene,

Nick