De biddende atheïst

Hallo allemaal,

Vandaag was alweer een zeer bewogen dag. Zoals gisteren neergepend stond iedereen om half zes klaar om de busjes naar Mitylini te nemen. Dat is de hoofdplaats van Lesbos. Het akkoord tussen de EU en Turkije had inderdaad een kwalijke impact op de situatie. We waren jammer genoeg een half uur te laat om het drama mee te maken, maar Nand -een vrijwilliger die hier al ettelijke maanden verblijft- vertelde ons een verhaal over twintig boten die hier in erbarmelijke omstandigheden waren aangekomen. Voor het eerst bemerkte hij een grimmige sfeer. De vluchtelingen vertrouwen niet meer op de goodwill van de vrijwilligers hier, uit angst om teruggestuurd te worden. Ik had de indruk dat de organisatie op het eiland zeer stroef verliep en dat de verschillende ngo’s elkaar voor de voeten liepen. 

Rond vijf uur is er een rubberbootje toegekomen dat vlak voor de kust kapseisde door toedoen van een hoge golf, veroorzaakt door de enorme schepen van de havenwacht. Door de verrassing van het koude water kreeg een van de mannen een epilepsie-aanval, waarna zich een golf van paniek over de sloepjes verspreidde. Vrouwen en kinderen vluchtten halsoverkop van onze mensen in fluohesjes en enkelen hebben de nacht niet overleefd. Het aantal is giswerk. Smokkelaars zullen ons immers nooit vertellen hoeveel passagiers er oorspronkelijk op het bootje ‘ingecheckt’ waren. Het bleek één van de vreselijkste nachten in maanden.

Onze groep zat op dat ogenblik in een magazijn kleren te sorteren. Er zou over enkele ogenblikken een enorm vrachtschip vol Syriërs naar Athene vertrekken en de mensen waren erg schaars gekleed. Niet handig om een avontuur op die manier te beginnen. Ik had lolly’s gekocht om aan de allerkleinsten uit te delen. Suiker houdt immers warm. We zagen honderden vluchtelingen passeren; vaak te trots om in de dozen vol wollen truien, jeansbroeken en sweaters te grabbelen. Gelukkig kwam er meer belangstelling naarmate het tijdstip van vertrek naderde. De broeken die ik thuis nog snel uit mijn kleerkast had gehaald, zullen zich over enkele maanden op verschillende plaatsen in Europa bevinden. Een impressie:

Nadat alle mannen, vrouwen en kinderen zich verzameld hadden op het platform waaraan het schip bengelde, droeg ik de koffers van Ikram tot de ingang van het schip. Haar dochters keken levenloos voor zich uit. Ze vertelde over de oorlog en het verlies van haar man. Over de gruweldaden die de Islamitische Staat haar gezin had aangedaan. Over het afgehakte been en de verbouwde arm van haar geliefde, omdat hij niet wilde buigen voor een idee dat niet de zijne was. Over de snelle dood die hij vervolgens kreeg voor de ogen van de rest van het gezin. En over de welvaart die ze tot voor kort kenden. De naam van haar man heb ik niet gevraagd. Dat lag te moeilijk. Maar ze gaf aan dat hij ingenieur was. Ze hadden nooit iets tekort gehad. Nu was ze afhankelijk van ons en dat viel haar duidelijk erg zwaar. De boot toeterde voor vertrek en mannen riepen luid in het Arabisch, waarschijnlijk omdat de deuren gingen sluiten. Met holle ogen keek Ikram me heel intens aan, om af te sluiten met de woorden: “Nick, please. Pray for us”. Het moet zeven jaar geleden zijn dat ik voor het laatst bad; vlak voor het examen Frans. Maar deze atheïst heeft vandaag even op zijn knieën gezeten. Ook vandaag scheerde de zwarte ooievaar niet langs de horizon.

Nadat alle kleren terug in de kartonnen dozen zaten vertrokken we richting strand. Laurien, Nand, Laura en ik hebben er een stuk of honderdvijftig achtergelaten zwemvesten zeventig meter op een helling van 75 graden getrokken om ze in de vuilbak te kunnen smijten. Ja, wij houden ons ook bezig met de ecologie van Lesbos. Dat hoort er nu eenmaal bij. De sfeer was top en uitgelaten. Het is onmogelijk continu te blijven stilstaan bij wat je meegemaakt hebt. Af en toe doet wat afleiding wonderen. Na die zware klus -waarmee we zeker twee uur zoet waren- vervoegden we de rest van de groep in een bar aan de kust. We aten pannenkoeken en dronken bier -een ritueel dat we de hele avond hebben volgehouden. Het is nu één uur en ik ben net thuis. Kapot. Morgen kunnen we uitslapen. Hopelijk tot dan!

Pace e bene,

Nick

Het laatste pak reddingsvesten